Op de afgelopen editie van Manifiesta in september was Allyson Pollock, professor volksgezondheid aan de Universiteit van Newcastle, de gaste van Geneeskunde voor het Volk. Ze is NHS-specialiste en zet zich in voor het recht op gezondheid. De NHS (National Health Service) is het Britse gezondheidssysteem dat lange tijd als een van de beste ter wereld werd beschouwd. Het ontstond in 1948, net na de Tweede Wereldoorlog, uit een verlangen naar sociale vooruitgang en als reactie op de nederlaag van het fascisme.  Het systeem bood gratis kwaliteitszorg voor iedereen, ongeacht inkomen, in elke regio en wijk van het Verenigd Koninkrijk. Deze toegang tot gezondheidszorg was allesomvattend: huisartsen, specialisten, tandartsen, kinesisten, psychologen, ... Het was een publieke onderneming, zowel op vlak van financiering als het beheer. Dit gerenommeerde systeem heeft veel landen geïnspireerd (Canada, Spanje, Portugal, bepaalde Scandinavische landen, ...). Het kwam onder druk te staan door de desinvestering die Margaret Tatcher in de jaren 80 in gang zette en heeft vandaag de dag geen al te beste reputatie meer. Maar haar geschiedenis en principes blijven erg inspirerend.

Ontdek het in dit interview met Allyson Pollock en Sofie Merckx, huisarts bij Geneeskunde voor het Volk in Marcinelle en federaal PVDA-parlementslid. Ze benadrukken duidelijk de verschillen tussen een publieke visie op gezondheidszorg en een liberale visie. Om van gezondheid een recht te maken, moet de toegang tot zorg te gegarandeerd worden, zowel geografisch als financieel, en deze zorg moet allesomvattend zijn. Maar er moet ook geïnvesteerd worden in preventie. We hebben ook een ander soort financieringssysteem nodig, een systeem dat niet betaalt voor de ingrepen, maar de middelen verschaft om voor de hele bevolking te zorgen door middel van forfaitaire financiering (financiering per populatie). Ervaring toont aan dat dit systeem werkt, zoals bij forfaitaire groepspraktijken hier in België. Ze stellen patiënten in staat de juiste zorg te ontvangen zonder zich zorgen te hoeven maken over geld. De NHS toont ons ook dat we het veel beter kunnen doen ... met minder. Het weerlegt de mythe dat een publieke visie op gezondheidszorg altijd leidt tot hogere kosten die men onmogelijk kan dragen. Allyson Pollock verduidelijkt dat het tegenovergestelde waar is. Dat een zorgsysteem gebaseerd op de logica van de markt erg duur is, ongelijkheden vergroot, de kwaliteit van  de zorg vermindert en zorgverleners uitput. Ze moeten steeds meer winst opleveren, ze worden uitgeperst als citroenen, slecht betaald en zien het nut van hun werk niet meer in.

Deze visie op openbare gezondheidszorg staat haaks op het VS-model, dat nu steeds meer wordt bepleit en terrein wint in Europa, met een een geneeskunde aan twee snelheden als gevolg. We kunnen dit zien in ons land, waar we een zorgcrisis doormaken. Talrijke organisaties (vakbonden, mutualiteiten, middenveldorganisaties) hekelen de commercialisering van de gezondheidszorg en de gevolgen ervan voor zowel patiënten als werknemers: met zorgverlening die steeds minder betaalbaar is, lange wachttijden, ziekenhuizen die steeds meer op fabrieken lijken, steeds duurdere ziekenhuisverzekeringen...

We moeten investeren in onze zorg. Maar we moeten ook een compleet andere kijk op gezondheid aannemen: mondiaal, universeel en inclusief preventie. We hebben meer structuur en samenwerking nodig in ons systeem. Groepspraktijken en preventiecentra in elke wijk. En dat is mogelijk. Het is ook een boodschap van hoop voor iedereen die dit nastreeft en zich daarvoor inzet.