Tot nu toe voorzag minister Vandenbroucke en de Vivaldi-regering 165 miljoen euro voor de conventie van psychologen. Hierdoor kunnen mensen een beperkt aantal sessies bij een psycholoog krijgen aan een laag tarief. Uit studies blijkt dat dit systeem veel succes heeft. Zo toonde een studie van de CM dat veel mensen voor de eerste keer naar de psycholoog gaan omdat de financiële drempel wegvalt.

Recent werd er bovendien gekozen om het remgeld te laten wegvallen voor kinderen en jongeren zodat zij gratis naar een geconventioneerde psycholoog kunnen gaan. Dat is een positieve evolutie. Remgeld is bedoeld om mensen “af te remmen”, om medische overconsumptie te voorkomen. Maar mensen afremmen is net het tegengestelde van wat het terugbetalingsproject beoogt. Bovendien blijkt uit onderzoek dat patiënten hun behandeling stoppen wanneer ze voldoende herstel vertonen. Die zogenaamde overconsumptie van psychologische zorg zal dus niet zo’n vaart lopen.

De resultaten van de conventie tonen dat investering van Vivaldi een stap in de goede richting is. Maar het blijft nog steeds een budget dat onvoldoende is om voor iedereen een algemene terugbetaling te voorzien, zoals wel het geval is voor bijvoorbeeld een consult bij de huisarts.

Daardoor wordt er nog steeds een limiet gezet op het aantal consultaties per persoon, wat een averechts effect kan hebben op het succes van de begeleiding. Daarnaast heeft het merendeel van de geconventioneerde psychologen inmiddels een aanmeldingsstop en kunnen psychologen zich niet meer aansluiten in het systeem omdat het budget van Vivaldi op is. Veel mensen blijven dus in de kou staan.

Om geestelijke gezondheidsproblemen aan te pakken, moet een laagdrempelige toegang tot de zorg verzekerd worden. Daar verandering in brengen kost natuurlijk geld. De Vlaamse Vereniging voor Klinisch Psychologen berekende dat er 948 miljoen euro nodig is om alle psychologische consultaties in de eerste lijn terug te betalen. Dat zou dus een extra investering betekenen van 783 miljoen euro (948 miljoen – 165 miljoen = 783 miljoen euro).

Als we die kost vergelijken met de kosten van geestelijke gezondheidsproblemen, is dat eigenlijk een peulenschil. Het blijkt veel voordeliger te zijn om te investeren in oplossingen dan de rekening van de gevolgen te betalen. Een effectieve psychologische behandeling leidt immers tot een daling van het gebruik van uitkeringen, geneesmiddelen en ziekenhuisopnames. Maar ook indirecte kosten zoals werkloosheid en justitiële kosten dalen. 

De tijd is rijp om te bakens te verzetten. De geestelijke gezondheidszorg moet eindelijk structureel verbeterd worden. Preventie en vroegdetectie van psychische problemen moet centraal staan. We hebben nood aan een volledige terugbetaling voor iedereen, voor alle sessies die een psycholoog nodig acht. Zo maken we de geestelijke gezondheidszorg toegankelijker. Dat is niet enkel goed voor de portemonnee van de patiënt, ook voor die van de maatschappij. Die investering is broodnodig en ook nu reeds betaalbaar. Als tenminste de juiste politieke keuzes worden gemaakt.

Onze psycholoog Rody schreef er in 2021 dit opiniestuk over.