Van 7 tot en met 11 april vond de 5e People’s Health Assembly plaats in Argentinië.
Hierbij kwamen gezondheidswerkers en activisten samen om het te hebben over het recht op gezondheid in een globale context. Ook wij waren, samen met 627 andere deelnemers uit meer dan 60 landen, van de partij. Het werden 5 dagen vol boeiende verhalen, inspirerende ontmoetingen en vernieuwende inzichten.
The People’s Health Movement : Recht op gezondheid voor iedereen
De Assembly wordt georganiseerd door de People’s Health Movement (PHM). Dit is een wereldwijd netwerk van gezondheidsactivisten, onderzoekers en organisaties die zich inzetten voor het recht op gezondheid voor allen en voor gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en vrede. Het is ontstaan als reactie op toenemende zorgen over de impact van globalisering, neoliberalisme en structurele ongelijkheden op gezondheid over de hele wereld. Zoals we voorstaan met Geneeskunde voor het Volk, streeft PHM "het recht op gezondheid voor iedereen in een gezonde samenleving" na. Tijdens de bijeenkomst richtten conferenties en workshops zich op 6 strategische gebieden: gezondheidssystemen, oorlog en gedwongen migratie, gezondheid en ecosystemen, handel en gezondheid, gendergelijkheid en de “buen vivir” (een belangrijke thema in Latijns-Amerika, over het behouden van ancestrale kennis, maar ook over het zien als menselijke gezondheid in relatie tot zijn omgeving en de natuur).
Palestina en Argentinië centraal in de Assemblee
De PHA-5 vond plaats in Argentinië, waar sinds het najaar van 2023 een extreemrechtse president aan de macht is. Sinds president Milei aantrad, worden er aan de lopende band sociale overheidsinstanties geschrapt en verliezen mensenrechtenorganisaties hun publieke financiering. Deze maatregelen zouden zogezegd moeten helpen om de hyperinflatie en de staatsschuld aan te pakken waarmee Argentinië nu enkele jaren sukkelt. Het gevolg is echter dat de mensen zonder geld en zonder sociale omkadering achterblijven. Zo hoorden we van Marina, een vrouw die een ambulance- en eerstelijnszorg organisatie heeft opgericht in een zeer arme wijk van Buenos Aire, dat alle publieke fondsen door het nieuwe beleid werden geschrapt. Hierdoor kunnen ze al maanden hun personeel niet meer betalen, laat staan nieuw materiaal aankopen.
De nieuwe machtshebbers hadden ook op een ander belangrijk thema een grote invloed. De visums van Palestijnen waren door het extreem conservatieve beleid namelijk niet goedgekeurd. Slechts 1 Palestijnse activist had een visum kunnen bemachtigen, en dit omdat hij ook een Britse nationaliteit had. Laith’s getuigenis tijdens het symposium was pakkend:" Het is een strijd voor onze levens, een strijd voor onze gezondheid. Ik wil jullie bedanken. Het was moeilijk om weg te zijn van mijn kameraden in deze moeilijke tijden. Maar ik voel jullie solidariteit, ik zal deze meenemen naar Palestina en zal deze gebruiken op onze weg naar de vrijheid. Nelson Mandela zei ooit: “We weten maar al te goed dat onze vrijheid onvolledig is zonder de vrijheid van de Palestijnen. ” En de vrijheid van de Palestijnen zal nooit volledig zijn zonder de vrijheid van het volk overal ter wereld.” Desondanks de politieke blokkade, was Palestina een echte belangrijke onderwerp tijdens de bijeenkomst en de solidariteit was indrukwekkend.
Hoop, verzet en de strijd voor een andere samenleving
Dit was de geest die deze 5 dagen bezielde. Zoals Leandro, een arts opgeleid aan de Latijns-Amerikaanse School voor Geneeskunde in Cuba en leider van de Braziliaanse Landloze Boerenbeweging, het verwoordde :
Wij zien gezondheid als een recht, niet als handelswaar. Ons concept van gezondheid is het vermogen om te vechten tegen alles wat ons onderdrukt. En deze gezondheid kan alleen gewonnen worden door middel van volksstrijd.
We leerden tijdens deze samenkomst niet enkel de projecten en expertise van anderen kennen, maar kregen ook de kans onze eigen organisatie te presenteren tijdens één van de lezingen over gezondheidszorgsystemen.
We vertelden over ons ontstaan 50 jaar geleden, spraken over onze werking in de praktijk en legden uit hoe onze organisatie gezondheidszorg dagelijks koppelt aan activisme. Daarnaast deelden we onze visie voor een Europees instituut van publieke farmaceutische zorg in een panel met Brazilianen en Colombiaansen . Er waren veel enthousiaste reacties.
Na de PHA-5 vervoegden we kortstondig de partners van Viva Salud in Buenos Aires. We leerden de verschillende partnerorganisaties beter kennen, konden nog even samen nagenieten van 5 inspirerende dagen en maakten van de gelegenheid gebruik om ook hier verder te brainstormen over onze gezamenlijke acties.
De Call To Action op het einde van het congres duidelijk gemaakt : “De strijd voor gezondheid is een strijd voor vrijheid en tegen kapitalisme en imperialisme”.
Een inspirerende ervaring
Het was een fantastische ervaring om zoveel gelijkgestemde mensen van over de hele wereld te ontmoeten. Het helpt ons te begrijpen dat onze strijd voor het recht op gezondheid, voor een waardig leven, voor het milieu... met elkaar verbonden zijn, in het Noorden en in het Zuiden. Het voelt hoopvol om zo veel gelijkgezinden samen te zien. Als jonge arts vond ik het heel inspirerend: de organisatie biedt een positief alternatief voor de toekomst die we vandaag worden voorgeschoteld. De komende jaren beloven veel verandering voor onze wereld. We zien een sterke ongelijkheid tussen arm en rijk, die door de neoliberale tendensen alleen lijkt te vergroten. Anderzijds komen mensen weer meer en meer op straat om te strijden voor hun rechten. De klimmaatcrisis maakt elk jaar meer slachtoffers, waardoor we moeten blijven ijveren voor toegankelijke groene energie en een landbouw die goed is voor de mens en de planeet. De oorlog in Palestina legt de hypocrisie van het Westen bloot, maar de massale protestacties tonen dat wij, het volk, deze schending van de mensenrechten niet meer pikken. Er is al veel aan het veranderen, en dit werd tijdens de PHA voor mij plots veel zichtbaarder. En velen van ons zijn toegewijd. Om het in de woorden van onze Latijns Amerikaanse kameraden te zeggen: “El pueblo unido jamas sera vendicido! Het volk, verenigd, zal nooit verslagen worden!” We gaan al deze ervaringen van strijd die samenkomen, deze vechtlust en deze hoop terug naar België brengen.
Auteur : Quirine Dejonghe
